استفاده از برنامه‌ریزی خطی برای انعطاف‌پذیری زنجیره تأمین
با توجه به تغییرات شرایط تولید و بازار شرکت‌های تولید مواد غذایی با فشار زیادی مواجه هستند. تغییراتی از جمله تغییرات فصول، ذائقه و … که باعث بوجود آمدن کاهش یا افزایش تقاضای یک محصول یا محصولات می‌شود و بنابراین شرکت‌های مواد غذایی تمام سعی خود را بر کاهش چنین فشارهایی دارند.
یکی از راه‌های برخورد با این فشارها، مفهوم زنجیره تأمین و انعطاف‌پذیری آن و در نتیجه ارائه دادن یک برنامه خطی جامع برای برآوردن نیازهای متفاوت مشتریان است.
زنجیره تامین شامل تمام کسب و کارها و واحدهایی که به طور مستقیم و غیر مستقیم تأمین‌کننده و بر طرف‌کننده تقاضای مشتری نهایی می‌باشند که این زنجیره تأمین شامل تنها تولید کنندگان نیست، بلکه علاوه‌بر تولید کنندگان شامل تمام عواملی است که مواد اولیه مورد نیاز کارخانه‌ها را تامین می‌کنند، آنها را می‌فروشند، انبار می‌کنند و همچنین شامل فروشندگان و توزیع‌کنندگان محصول نهایی می‌باشد.
پر واضح است که با حذف و یا کمرنگ شدن هر کدام از این عوامل، زنجیره تأمین به درستی عمل نکرده و نه تنها آن حلقه از زنجیر از کار باز می‌ماند بلکه ادامه فعالیت سایر حلقه‌ها نیز مختل می‌شود. ولی با وجود اهمیت این انعطاف‌پذیری در زنجیره تأمین، کمبود مدل‌ها و الگوریتم‌های مناسبی که روابط بین میزان انعطاف‌پذیری در یک سیستم و سطح عملکرد کلی آن سامانه را توضیح دهد، همچنان احساس می‌شود.
با توجه به این احساس نیاز، می‌توان با استفاده از برنامه‌ریزی خطی یک مدل (الگوریتم) ریاضی برای انعطاف‌پذیری زنجیره تأمین ارائه داد.
برای یافتن چنین مدل خطی باید مطالعات اولیه زیر را در دو مرحله انجام داد:
در مرحله اول انعطاف‌پذیری نیروی انسانی، ماشین‌آلات، تعمیرات و نگهداری و فرایند هستند که ابعادی عمومی و مهم برای ارزیابی سه سطح تأمین، تولید و مونتاژ در زنجیره تأمین به شمار می‌روند.
در مرحله دوم که مهمترین مرحله نیز می‌باشد، طراحی مدل ریاضی برای هر یک از این سه سطح نامبرده به صورت جداگانه اما وابسته به سایر سطوح با استفاده از تابع هدف است که محدودیت‌های آن نیز موارد شناسایی شده در مرحله اول می‌باشد.
مدل و الگوریتم خطی را می توان در ۳ سطح ارائه داد تا جامع باشد و شامل تمام حلقه‌های زنجیره تأمین نیز باشد.
در ابتدا می‌توان مدل خطی ارائه داد که توانایی برآوردن نیازهای متنوع و در حال تغییر مشتریان در نقاط مختلف به عنوان معیار ارزیابی در نظر گرفته می‌شود.
در مرحله بعد با توجه به جوابی که از مدل خطی مرحله اول بدست آمد، برای تأمین محصولات مورد نیاز اقدام می‌شود که سعی بر آن است که از تمامی امکانات و ظرفیت‌های موجود استفاده شود.
و در آخر، با توجه به جواب مدل خطی مرحله قبل، مدلی برای تأمین نیازها و قطعات برای ساخت محصولات مورد نیاز ارائه می‌شود.
این مدل خطی، جامع و در بر گیرنده کامل زنجیره تأمین است.
الهه ترکا
مدرس ریاضی